عملیات فلوراید تراپی سال هاست که با هدف جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان در مدارس انجام می شود . این طرح اولین بار در سال 1393 با هماهنگی بین وزارت بهداشت و آموزش و پرورش انجام شد . از همان سال های ابتدایی طرح فلوراید تراپی در مدارس موافق و مخالفان زیادی با خود داشت . عده ای می گفتند این طرح سلامت کودکان را به خطر می اندازد و امری بیهوده است .
دکتر ایمان پریسایی متخصص دندانپزشک کودکان در مصاحبه ای گفت : به طور کلی فلوراید ماده ای بسیار مفید در پوسیدگی های دندان، مخصوصا برای سطوح صاف است. استفاده از فلوراید برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها سالیان سال است که در دنیا، مورد استفاده قرار می گیرد. حتی در آب آشامیدنی هم فلوراید وجود دارد.
او در ادامه اشاره کرد : این که برخی می گویند فلوراید زیان آور است و مضرات زیادی را برای بیمار به همراه می آورد در صورتی است که در مصرف فلوراید زیاده روی شود. افراط در هر چیزی زیان آور است و در مصرف فلوراید هم اگر بیش از حد استفاده شود، باعث عوارض مختلفی می شود و ممکن است باعث تغییر رنگ دندانها شود.
اما اگر فلوراید به صورت طبیعی مصرف شود عامل بسیار مهمی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان هاست. بیماران از نظر پوسیدگی دندان به سه دسته با پوسیدگی کم، پوسیدگی متوسط و پوسیدگی زیاد تقسیم می شوند که در هر کدام مصرف فلوراید و نوع استفاده آن متفاوت است. پیشنهاد می شود که بیماران به مطب ها بروند و زیر نظر متخصص، فلوراید تراپی انجام دهند.
در ادامه از او پرسیده شد آیا عملیات وارنیش فلوراید در مدارس برای دانش آموزان مفید است یا مضر ؟ و او جواب داد : فلوراید در حالت های متفاوتی مانند ژل ، مایع و به صورت فوم یا کف موجود است یک مدل دیگر فلوراید وارنیش است که غلظت بالایی دارد . اگر عمل وارنیش تحت شرایط خاص و ویژه ای انجام شود نه تنها به بیمار ضرری نمی رساند بلکه تأثیر مثبت هم دارد .
از مهم ترین شرایط وارنیش این است که باید حتما دندان ها را قبل از عملیات تمیز و با رول پنبه خشک کرد سپس باید ایزوله شوند تا هیچ بزاقی روی سطح دندان ها نچسبد . از یک تا چهار دقیقه باید فلوراید روی دندانها باقی باشد. پس از آن اضافات باید به بیرون ریخته شده و بیمار تا یکساعت از خوردن و آشامیدن پرهیز کند. این عملیات حداقل ده دقیقه طول می کشد.
دکتر ایمان پریسایی در ادامه سخنانش اشاره کرد : اما در انجام وارنیش فلوراید در مدارس تقریبا هیچکدام از این شروط انجام نمی شود. تعداد دانش آموزان زیاد است و ممکن است طول عملیات به یک دقیقه هم نرسد. بیشتر مربیان بهداشت از نوع کار و شرایط آن اطلاع مناسبی ندارند و نمی توانند شرایط مقدماتی را پیاده کند. همچنین امکانات مدارس مانند موجود بودن دستگاه ساکشن، بسیار پایین است و در مدارس کار به صورت اصولی انجام نمی شود.
وی افزود : انجام عملیات فلوراید تراپی در مدارس مفید نیست و تاثیر معکوس می گذارد. ضمن اینکه هزینه ای را هم بر روی دوش بیت المال می گذارد در حالیکه فلوراید تراپی در مدارس عملا کاری بیهوده ای است.
در ادامه معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان خراسان در مصاحبه ای گفت : عملیات وارنیش فلوراید، یکی از طرح های مشترک دو وزارت بهداشت و درمان و وزارت آموزش و پرورش است. وقتی تفاهمنامه ای در سطح وزارت خانه و با صرف هزینه ای های میلیاردی و برای کلیه دانش آموزان کشور صورت می گیرد، به یقین پیش از شروع عملیات، تحقیقات علمی و پژوهشی بسیار خوبی برای آن انجام شده است.
وی در ادامه سخنانش گفت : در گذشته مراقبت های بهداشت دهان و دندان و انجام عملیات وارنیش فلوراید توسط مربیان بهداشت مدارس صورت می گرفت و می توان گفت که تا حدودی به درستی انجام نمی شد. اما از سال گذشته متخصصین وزارت بهداشت و علوم پزشکی به موضوع ورود کرده اند و این کار توسط آنها و به صورت کاملا علمی انجام می شود و مربیان بهداشت آموزش و پرورش با آنها همکاری می کنند.
وی در ادامه سخنانش به این موضوع نیز اشاره کرد که : در سال های پیش عملیات وارنیش فلوراید به صورتی بود که مایع فلوراید را در اختیار دانش آموزان قرار می دادند و دانش آموزان بعد از چرخاندن این مایع در دهان و تماس مایع با دندان ها، باید آن را به بیرون می ریخته اند. اما برخی از دانش آموزان مایع را قورت می داده اند و یا مقداری از مایع به صورت ناخداگاه از گلوی آنها پایین می رفته است و این موضوع بسیار مضر بوده است.
اما اکنون عملیات وارنیش فلوراید به صورت موضعی، با وسایل مخصوص به روی تک تک دندان های دانش آموزان توسط متخصصین کشیده می شود و خطر قورت دادن فلوراید از بین رفته است. این طرح یکی از طرح های بسیار مفید است که برای وزارت بهداشت هزینه زیاد و برای آموزش و پرورش فایده بسیار خوبی دارد.
در ادامه خبرنگار از او پرسید : اگر در شرایط موجود این طرح برای دانش آموزان ضرری ندارد پس چرا قبل از اجرای آن از دانش آموزان رضایت نامه گرفته می شود و او پاسخ داد : در آموزش و پرورش برخی برنامه ها اجباری هستند. مانند اینکه وقتی دانش آموزی در مدرسه ثبت نام می کند باید دروسی که ارائه می شود را به اجبار بگذراند اما برخی برنامه ها به دلخواه هستند از جمله کلاس های فوق برنامه یا دوره های آموزشی خارج از برنامه تحصیلی یا برخی فعالیت های ورزشی و یا بعضی از طرح های دیگر، که عملیات وارنیش فلوراید از همین دسته است.
در واقع چون این کار اجباری نیست می خواهیم اولیایی که مایل نیستند، مجبور به ورود فرزندشان به طرح نباشند اما پیشنهاد ما این است که برای جلوگیری از پوسیدگی دندا نهای فرزندان، عملیات وارنیش فلوراید را انجام دهند.
وی در آخر سخنانش افزود : طرح فلوراید تراپی کاملا رایگان است و به هیچ عنوان نیازی نیست که اولیا برای انجام عملیات وارنیش فلوراید در مدارس هزینه ای پرداخت نمایند. ممکن است در برخی موارد درصد پوسیدگی دندان های دانش آموز بیش از حد باشد و او به مراکز درمانی برای انجام مراقبت های لازم معرفی شود.
در این موارد انجام امورات لازم و پرداخت هزینه های احتمالی که در مراکز درمانی گرفته می شود به عهده اولیاست. اما این موضوع خارج از این طرح است و به تمایل خود اولیا بستگی دارد. اگر در مدرسه ای از اولیا بابت انجام عملیات وارنیش فلوراید هزینه ای دریافت شد، این مصداق کامل تخلف است و اولیا حتما این تخلف را گزارش دهند تا برخوردهای لازم صورت گیرد.
