کشیدن دندان شیری کودکان

یکی از مراحل رشد کودک افتادن اولین دندان های شیری است.دندان  های شیری معمولا بدون نیاز بخ کمک خارجی به راحتی می افتند اما گاهی اوقات برای خارج کردن دندان شیری لازم است به متخصص دندانپزشک کودک مراجعه کنید.اگر دندان شیری به حدی پوسیده باشد که نتوان آن را با پر کردن ترمیم کرد دندان پزشک ترجیح می دهد دندان را خارج کند.

کشیدن دندان شیری کودک کار ترسناکی نیست و می توان آن را با روش های ساده انجام داد بنابراین برای کشیدن دندان شیری کودکتان نگران نباشید.

چه زمانی لازم است دندان شیری کودک کشیده شود؟

در موارد زیر ممکن است دندانپزشک کودک ترجیح دهد دندان شیری شما را بکشد:

• دندان براثر صدما یا تروما آسیب دیده باشد.
• دندان به شدت پوسیده باشد.
• دندان ها بسیار نامرتب و شلوغ هستند.
• وجود دندان های نهفته و غایب
• خارج کردن دندان به رشد دندان های دائمی کمک کند و نیاز به ارتودنسی درآینده را کاهش دهد.
• دندان های شیری برای زمانی طولانی باقی مانده اند و در زمان مناسب خود نمی افتند.

کشیدن دندان شیری معمولاراحت و سریع انجام می شود.اگر احساس می کنید کودک شما به بی حسی خاصی نیاز دارد حتما این موضوع را با دندانپزشکتان در میان بگذارید.

مراقبت های بعد از کشیدن دندان شیری کودک

کمی خون ریزی پس از کشیدن دندان شیری طبیعی است.دندانپزشک بلافاصله پس از خارج کردن دندان،گاز استریل را در ناحیه مورد نظر قرار می دهد.لثه ها به طور طبیعی به سرعت لخته خون محافظ را تشکیل می دهند.برای ایجاد لخته خون محافظ باید از شستشو دهان برای 24 ساعت خودداری کرد.برای تمیز ماندن محل دندان شیری خارج شده حتما به کودک خود بگویید آب نمک قرقره کند.

مهم ترین مراقبت پس از کشیدن دندان شیری این است که طبق زمانی که دندانپزشک در نظر می گیرد(یک و نیم الی دو ساعت)گاز استریل در محل دندان خارج شده قرار بگیرد و به کودک گفته شود مرتب این گاز را فشار داده و آب دهان خود را قورت دهد.

در شب اولی که کودک دندان خود را کشیده است باید غذاهای خنک و مایعات استفاده کند و دقت داشته باشید غذاهای گرم و جامد نخورد تا لخته محافظ در جای خود باقی بماند.نکته دیگری که اهمیت زیادی دارد این است که اجازه ندهید کودک به هیچ عنوان آب دهانش را خالی کند بلکه باید تمام آب دهانش را قورت دهد و حتی اگر کمی خون آبه هم وجود داشت باز نباید آب دهان به بیرون تخلیه شود.هنگام مسواک زدن کودک باید محل دندان کشیده شده را رد کند و خارج کردن آب به آرامی و بدون مکش انجام شود.

ترجیحا عصر روز بعد به کودکتام نصف لیوان آب نمک ولرم بدهید تا هر دو ساعت یک بار غرغره کند و آب دهانش را به آرامی خارج کند.چون با خارج شدن دندان دهان کودک زخم می شود به همین خاطر باید بهداشت دهان خود را رعایت کند تا این ناحیه تمیز بماند و عفونت کند.اجازه ندهید کودک لخته خون تشکیل شده روی محل دندان خارج شده را دستکاری کند زیرا اگر حفره دندان باز باشد استخوان در معرض هوا قرار می گیرد.

عوارض کشیدن دندان شیری

کشیدن دندان شیری زودتر از موعد مقرر باعث کاهش توانایی کودک در جویدن و از دست رفتن فضای مورد نیاز برای رویش دندان دائمی می شود.دندان شیری به عنوان یک نمونه کوچک تر دندان دائمی دارای 2 بخش تاج و ریشه است و حفظ آن اهمیت زیادی دارد.هنگامی که دندان کودک درد می گیرد والدین اشتباها تصور می کنند اگر دندان شیری کودکشان کشیده شود مشکل سریع ترحل می شود و دندان بعدی راهش برای درآمدن باز می شود.

در صورتی که این طور نیست.کشیدن زود هنگام دندان شیری عوارض جبران ناپذیری برای کودک به همراه خواهد داشت.دندان پزشک کودک تا جای ممکن دندان شیری را با عصب کشی دندان کودکان،ترمیم یا روکش های مخصوص دندان کودکان حفظ خواهدکرد.

عواقب کشیدن دندان شیری

دندان های شیری قدامی تا سن 7 الی 8 سالگی می ریزند.دندان های خلفی هم حدودا تا 10 الی 12 سالگی در دهان است. اگر دندان شیری زودتر از زمان مقرر کشیده شود همان طور که اشاره شد کودک را با مشکلاتی نظیر کاهش توانایی جویدن،از دست رفتن فضای موردنیاز برای رویش دندان دائمی روبرو می کند و مانند این است که قطع عضو صورت گرفته باشد.

گاهی اوقات التهاب عصب دندان شیری به حدی پیشرفت می کند که احتمال صدمه زدن به جوانه دندان دائم را بالا می برد.در این شرایط دندانپزشک اطفال باید از فضانگهدارنده استفاده کند تا فضای موجود برای رویش دندان دائمی را حفظ کند.

کشیدن دندان شیری با گاز استریل

شما هم می توانید دندان شیری را با استفاده از گاز استریل بکشید.گاز استریل کمک می کند دندان سست شود.حتی اگر دندان شیری شما به طور خود به خود نمی افتد با این کار می توانید به افتادن آن کمک کنید.با استفاده از مقداری گاز استریل و انگشتان دست دندانتان را بکشید و آن را به آرامی حرکت دهید.اگر قصد دارید دندان شیری خود را بکشید در حین تکان دادن دندان به آن پیچ و تاب دهید تا دندان تان سریع تر کنده شود.گاز استریل کمک می کند جلوی خون ریزی گرفته شود. درصورتی که نگرانید دندانتان آسیب ببیند می توانید ازمقدار کمی بی حس کننده های دهان در قسمت دندان و لثه استفاده کنید.در گذشته از ترفندهای اشتباهی برای کشیدن دندان شیری کودک استفاده می شد مانند وصل کردن نخ به دندان و وصل کردن سمت دیگر رشته به در .این ترفند ها اشتباهند و ممکن است باعث شکسته شدن دندان یا صدمات دیگر شوند.

صبور باشید. هنگامی که دندان کاملا آماده است اقدام به کشیدن آن کنید.قبل از اینکه نیت به کشیدن دندان بکنید، آن را از لحاظ اینکه به راحتی تکان می خورد یا خیر، تست کنید. تکان خوردن آسان نشان دهنده این است، که دندان آماده است تا از دهان خارج شود.در درجه اول کودک باید با استفاده از زبان دندان را حرکت دهد و مطمئن شود که می تواند با زبان خود دندان را به عقب ، جلو ، چپ یا راست حرکت دهد.دندان کودک را با استفاده از دست تکان دهید اگر به آسانی حرکت نکرد نشان دهنده این است که زمان آن نیست که از دهان خارج شود.

از دیگر نشانه های آماده شدن دندان برای افتادن احساس خارش است.اگر کودک در پایه های دندان تا نزدیک به ریشه احساس خارش می کند دندان شیری او آماده افتادن است.در این شرایط به کودک مواد غذایی ترد مانند سیب ،گلابی که پوست سخت دارند بدهید.این میوه ها کمک می کنند دندان شل خارج شود.اگر هنگام گاز زدن مواد غذایی سفت درد دارید دندان هنوز آماده کشیدن نیست اما گر شل است و درد کمتری دارید می توانید آن را بکشید.

اگر دندان لق اذیت نمی کند نگران نباشید.دندان های شیری معمولا به همان روشی که در می آیند به همان روش هم خارج می شوند.این فرایند از حدود 6 یا 7 سالگی شروع می شود.دندان های شیری به ترتیب و در زمان های مختلف می افتند.

قبل از کشیدن دندان، دندانپزشک دندان های شما را معاینه می کند و به تمامی سؤالات شما پاسخ می دهد.هرگز دندان شیری که بیرون نمی آید را به زور خارج نکنید.این فکر مناسب نیست که بخواهید دندانی که کمی شل است و آماده افتادن نیست را جدا کنید.جدا کردن دندان شیری به زور از لثه باعث صدمه دیدن،خون ریزی زیاد و عفونت می شود.چنان چه قبل از درآمدن دندان دائمی مجبور به کشیدن دندان شیری شوید در آینده مشکلاتی از قبیل کج در آمدن دندان دائمی ،کمبود فضای لازم برای بیرون آمدن دندان خواهید داشت.اگر دندان شیری دارید که به طور طبیعی نیفتاده نگران نباشید به دندان پزشک مراجعه کنید او شما را راهنمایی خواهد کرد.اوحتی می تواند دندان شما را بدون احساس درد بکشد.

اگر دندان شیری با یک بافت بسیار نرم و باریک به لثه متصل باشد باز هم خون ریزی وجود دارد.نگران این موضوع نباشید زیرا طبیعی است.در این شرایط می توانید یک گاز استریل بردارید آن را روی محل خون ریزی قرار دهید تا کودک گاز بزند.گاز استریل خون را به خود جذب می کند.

دندان های شیری اغلب خود به خود می افتند اما اگر دچار شرایط زیر شدید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید:

• دندان درد می کند.
• دندان در اثر جراحت لق شده است.
• یک قطعه از دندان در لثه باقی مانده است.
• محل افتادن دندان در لثه بیشتر از ۱۵ دقیقه بعد از کشیده شدن خون ریزی می‌کند.
• متوجه علائم عفونت شده اید.

هنگام سست شدن دندان شیری حتی فشار دادن کم آن نیز کمک می کند جدا شود.گاهی اوقات مسواک زدن به دندان سست باعث می شود تا دندان شل شده و کنده شود.دندان کودکتان را به طور طبیعی حداقل دوبار در روز مسواک بزنید.با مسواک کردن روی دندان شل آن را تمیز کنید تا دندان شل شده و راحت از لثه جدا شود.

در چه مواقعی لازم است دندان کودک کشیده شود؟

در شرایط زیر لازم است حتما دندان کودک کشیده شود:

دندان هایی که به شدت آسیب دیده اند

اگر دندان کودکتان صدمه دیده شکسته یا آسیب دیده است یا بر اثر ضربه شل شده است حتما با دندانپزشک کودک خود قرار اورژانسی داشته باشید.دندانپزشک دندان کودک شمارا معاینه می کند و در صورت قابل جبران بودن دندان به او کمک می کند.در برخی موارد دندانپزشک اطفال یک روکش یا کلاهکی بر روی دندان شکسته می گذارد اما در شرایط دیگر ممکن است لازم باشد دندان کشیده شود.

دندان های پوسیده:

در موارد دیگر ممکن است دندان کودک خیلی پوسیده باشد و نیاز به کشیده شدن داشته باشد.به طور مثال اگر کودک پوسیدگی عمیقی در دندان های شیری جلویی اش داشته باشد دندانپزشک توصیه می کند دندان کشیده شود.کشیدن دندان شیری به دلیل پوسیدگی معمولا در موارد خیلی شدید رخ می دهد.اگر مولرهای کودک ۶ ساله پوسیده باشند، دندانپزشک معمولا درمان ریشه را برای نجات دندان پیشنهاد می کند. سپس، دندانپزشک مولر را با سیلانت پوشش می دهد تا به محافظت بیشتر آن کمک کند.در مواردی که لازم است چندین دندان کودک کشیده شود بهترین راه بیهوشی عمومی کودک است.

کشیدن دندان عقل

کشیدن دندان عقل معمولا در سنین نوجوانی است.در برخی موارد دندانپزشکان توصیه شان براین است که بچه های کوچک تر هم می توانند دندانشان را بکشند.این پروسه جراحی می تواند با بی حسی موضعی انجام شود اما اغلب در صورتی راحت تر خواهد بود که بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار گیرد.

آمادگی برای درمان ارتودنسی

دندان شیری نقش نگهدارنده محل دندان دائمی را بازی می کند و از حرکت دندان های دیگر به نقطه ای که قبلا دندان بزرگسالان رشد کرده است جلوگیری می کند.در برخی موارد که دندان شیری دهان کودک را شلوغ کرده باشد یا راه رشد دندان جدید را بسته باشد باید کشیده شود.این اتفاق معمولا به عنوان بخشی از درمان ارتودنسی انجام می شود.

دندان ترک خورده

در هر دو موقعیت بیماری یا تروما روش های گوناگونی برای حفظ دندان وجود دارد.در برخی شرایط روکش و عصب کشی نیز برای نگه داشتن دندان کافی نیست و بهتر است دندان کشیده شود تا ایمپلنت دائمی جایگزین آن شود.

دلایل کشیدن دندان شیری

دلایلی که لازم می‌شود دندان شیری کشیده شود عبارت است از :

• نیفتادن دندان شیری کودک در زمان مناسب
• دندان‌هایی که در امتداد یک خط شکستگی قرار گرفته و عفونی شده‌اند.
• دندان‌هایی که لکه‌های پاتولوژیک بر روی آنها به وجود آمده است.
• پوسیدگی شدید
• دندان‌هایی که به علت شکستگی استخوان فک آسیب دیده‌اند.
• شلوغی و بی‌نظمی دندان‌ها
• کشیدن دندان قبل از گذاشتن دندان مصنوعی
• دندان‌هایی که مشکل زیبایی ایجاد کرده‌اند.
• بیماری‌های شدید لثه
• اشکال در روی هم قرار گرفتن دندان‌های مقابل هم
• شکستگی دندان
• دندان نهفته یا غائب
• نکروز ریشه دندان (عصب‌کشی)

اقدمات لازم برای کشیدن دندان شیری کودک

دندانپزشک قبل از کشیدن دندان کودک ابتدا سوابق او را مرور می کنند و علت نیاز به کشیدن دندان را مشخص می کنند . برای تعیین جزئیات بیشتر ممکن است علاوه بر معاینه چشمی به آزمایش هایی نظیر عکسبرداری اشعه ایکس از دندان هم نیاز باشد .سپس دندانپزشک از نیتروز اکساید (گاز خنده) یا نووکائین (بی حسی کوتاه مدت) برای بی حس کردن دندان ها استفاده می کند .

هنگامی که به طور قطع مشخص شد یک دندان شیری کودک نیاز به کشیده شدن دارد ، دندانپزشک در همان جلسه معاینه ، دندان شیری کودک را خواهد کشید البته این احتمال نیز وجود دارد که کشیدن دندان به جلسه دیگری موکول شود . ریشه هر دندانی داخل جایگاهی به نام “ساکِت دندانی” در استخوان فک قرار می گیرد  و توسط یک لیگامنت در این جایگاه محکم نگه داشته می‌شود.

مراقبت های بعد از کشیدن دندان شیری کودک

مراقبت‌های لازم بعد از کشیدن دندان شیری کودک عبارت است از:

• دهان کودک را تمیز نگه دارید و نواحی اطراف جراحی را خوب مسواک بزنید.
• از لمس کردن یا ناخنک زدن به محل زخم توسط کودک جلوگیری کنید .
• به کودک خود زیاد آب بدهید تا رطوبت بدن او در حد بالا حفظ شود.
• از کودک خود بخواهید که گاز استریلی که دندانپزشک در محل جراحی در دهان او گذاشته است را گاز بگیرد و محکم روی آن فشار بدهد. اگر گاز استریل خشک است، آن را با آب خیس کنید. سعی کنید فشار روی گاز به طور مداوم به مدت ۴۵ تا ۶۰ دقیقه ادامه پیدا کند و این کار تا زمانی که لازم است و یا تا زمانی که خونریزی از دندان کمتر شود، مرتباً تکرار شود.
• اگر کودک احساس ورم یا خارش در محل جراحی دارد بلافاصله با دندانپزشک او تماس بگیرید یا او را به نزدیک‌ترین اورژانس دندانپزشکی ببرید.
• برای کنترل ورم محل جراحی، یک بسته یخ را روی صورت کودک در ناحیه محل عمل بگذارید.
• دقت کنید کودک داروهایی که برایش تجویز شده است را طبق دستور دندانپزشک مصرف کند .
• سر کودک را بالا نگه دارید و او را سرگرم کنید تا آرام شود . تا قبل از بند آمدن خون و تشکیل لخته بر روی زخم محل جراحی از ورزش ، بازی یا دویدن خودداری کنید .
• تا چند روز غذاهای آبکی و غنی از پروتئین به کودک خود بدهید .