در اکثر مواقع بازه زمانی لق شدن دندان کودک تا افتادنش بسیار کوتاه است بنابراین کودک از لق شدن و افتادن دندان خود احساس ناراحتی نمی کند .گاهی اوقات فاصله بین لق شدن و افتادن دندان شیری طولانی می شود به گونه ای که منجر به درد و آزار لثه کودک و خون ریزی لثه وی خواهد شد .
در این حالت چون کودک هنگام غذا خوردن درد و خون ریزی لثه دارد نسبت به غذا بی میل خواهد شد . در این حالت دندانپزشک وضعیت دندان فرد از طریق رادیوگرافی بررسی خواهد شد و بهترین روش برای خارج کردن دندان شیری لق شده انتخاب خواهد شد .چنان چه دندان شیری عفونت کند یا ضربه ببیند باید آن را زودتر از موعد خارج کرد .
باقی ماندن ریشه دندان پس از کشیدن
گاهی اوقات هنگام خارج کردن دندان شیری ریشه دندان شکسته و در لثه باقی می ماند . در این صورت اگر دندانپزشک به ریشه دندان باقی مانده دسترسی داشته باشد و شکستگی نزدیک به تاج دندان باشد لازم است ریشه باقی مانده نیز خارج شود .
چنان چه شکستگی نزدیک به انتهای ریشه دندان باشد با توجه به قرار گرفتن جوانه دندان دائمی بین ریشه دندان شیری نباید اصراری به خارج کردن ریشه باقی مانده داشت زیرا این امکان وجود دارد که با تلاش برای خارج کردن قسمت باقی مانده ی ریشه ی دندان شیری، به جوانه ی دندان دائمی آسیب برسد .
عوارض ماندن ریشه دندان شیری در لثه
باقی ماندن ریشه دندان شیری در لثه کودک هیچ عارضه ای ندارد و با رویش جوانه ی دندان دائمی این ریشه باقی مانده نیز به آرامی و به مرور زمان به سطح لثه کودک می رسد . در این شرایط دندانپزشک کودک می تواند به آرامی و بدون آسیب دیدن دندان دائمی ، ریشه باقی مانده از دندان شیری را از دهان کودک خارج کند.
دلایل کشیدن دندان شیری
از دلایل کشیدن دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- نیفتادن دندان شیری کودک در زمان مناسب
- دندان‌هایی که در امتداد یک خط شکستگی قرار گرفته و عفونی شده‌اند.
- دندان‌هایی که لکه‌های پاتولوژیک بر روی آنها به وجود آمده است.
- پوسیدگی شدید
- دندان‌هایی که به علت شکستگی استخوان فک آسیب دیده‌اند.
- شلوغی و بی‌نظمی دندان‌ها
- کشیدن دندان قبل از گذاشتن دندان مصنوعی
- دندان‌هایی که مشکل زیبایی ایجاد کرده‌اند.
- بیماری‌های شدید لثه
- اشکال در روی هم قرار گرفتن دندان‌های مقابل هم
- شکستگی دندان
- دندان نهفته یا غائب
- نکروز ریشه دندان (عصب‌کشی)
اقدمات لازم برای کشیدن دندان شیری کودک
دندانپزشک قبل از کشیدن دندان کودک ابتدا سوابق او را مرور می کنند و علت نیاز به کشیدن دندان را مشخص می کنند . برای تعیین جزئیات بیشتر ممکن است علاوه بر معاینه چشمی به آزمایش هایی نظیر عکسبرداری اشعه ایکس از دندان هم نیاز باشد .سپس دندانپزشک از نیتروز اکساید (گاز خنده) یا نووکائین (بی حسی کوتاه مدت) برای بی حس کردن دندان ها استفاده می کند .
هنگامی که به طور قطع مشخص شد یک دندان شیری کودک نیاز به کشیده شدن دارد ، دندانپزشک در همان جلسه معاینه ، دندان شیری کودک را خواهد کشید البته این احتمال نیز وجود دارد که کشیدن دندان به جلسه دیگری موکول شود . ریشه هر دندانی داخل جایگاهی به نام “ساکِت دندانی” در استخوان فک قرار می گیرد و توسط یک لیگامنت در این جایگاه محکم نگه داشته می‌شود.
مراقبت های بعد از کشیدن دندان شیری کودک
- دهان کودک را تمیز نگه دارید و نواحی اطراف جراحی را خوب مسواک بزنید.
- از لمس کردن یا ناخنک زدن به محل زخم توسط کودک جلوگیری کنید .
- به کودک خود زیاد آب بدهید تا رطوبت بدن او در حد بالا حفظ شود.
- از کودک خود بخواهید که گاز استریلی که دندانپزشک در محل جراحی در دهان او گذاشته است را گاز بگیرد و محکم روی آن فشار بدهد. اگر گاز استریل خشک است، آن را با آب خیس کنید. سعی کنید فشار روی گاز به طور مداوم به مدت ۴۵ تا ۶۰ دقیقه ادامه پیدا کند و این کار تا زمانی که لازم است و یا تا زمانی که خونریزی از دندان کمتر شود، مرتباً تکرار شود.
- اگر کودک احساس ورم یا خارش در محل جراحی دارد بلافاصله با دندانپزشک او تماس بگیرید یا او را به نزدیک‌ترین اورژانس دندانپزشکی ببرید.
- برای کنترل ورم محل جراحی، یک بسته یخ را روی صورت کودک در ناحیه محل عمل بگذارید.
- دقت کنید کودک داروهایی که برایش تجویز شده است را طبق دستور دندانپزشک مصرف کند .
- سر کودک را بالا نگه دارید و او را سرگرم کنید تا آرام شود . تا قبل از بند آمدن خون و تشکیل لخته بر روی زخم محل جراحی از ورزش ، بازی یا دویدن خودداری کنید .
- تا چند روز غذاهای آبکی و غنی از پروتئین به کودک خود بدهید .
آیا باقی ماندن ریشه در لثه خطرناک است؟
باقی ماندن ریشه در لثه و شکستن دندان باعث نگرانی بیمار می شود و می تواند عوارضی مانند انتشار عفونت در خون و بوی بد دهان داشته باشد .برای تصمیم گیری بر سر خارج کردن ریشه یا رها کردن آن به حال خود دندانپزشک باید عکس های رادیوگرفی بیمار را بررسی کند . در موارد زیادی لازم نیست برای بیرون کشیدن ریشه از لثه اقدام خاصی انجام شود .
اگر قطعه باقی مانده از ریشه دندان کوچک باشد و عفونی نباشد، از آنجا که ریشه جزئی از بدن است و موجب واکنش ایمنی در بدن نمی شود، نیازی نیست که برای بیرون کشیدن آن اقدام شود. در این شرایط، لثه به زودی ترمیم می شود و مشکل برطرف می شود.
در شرایطی که به دلیل بزرگ بودن ریشه یا عفونی بودن آن تصمیم گرفته شود ریشه بیرون کشیده شود ،لثه برش داده می شود . سپس ریشه با استفاده از ابزار مخصوص بیرون کشیده می شود.چنان چه ریشه به حدی بزرگ باشد که امکان خارج کردن آن به صورت یک تکه وجود نداشته باشد، ابتدا به تکه های کوچک تر تقسیم می شود و بعد خارج می شود.
