تعداد ریشه و کانال های دندان

یکی از بخش های مهم دندان ریشه آن است . وقتی صحبت از عصب کشی دندان کودکان یا دندان دائمی به میان می آید  جزئیات مربوط به تعداد ریشه ها و کانال های ریشه دندان اهمیت زیادی پیدا می کند . ریشه بخشی از دندان است که در استخوان فک قرار دارد. انواع خاص دندان‌ها دارای ۱، ۲، یا ۳ ریشه هستند. ریشه‌های دندان می‌توانند از یکدیگر جدا بوده یا به هم جوش خورده باشند.

در هنگام عصب کشی اگر حتی یکی از کانال های دندان به درستی تمیز نشود عفونت آن به نواحی دیگر دندان منتشر شده و در نهایت منجر به از دست رفتن دندان می شود . بنابراین به منظور جلوگیری از عفونت و درد لازم است تا قبل از عصب کشی تعداد ریشه و کانال دندان صحیح تشخیص داده شود .

تشخیص تعداد ریشه دندان

برای تشخیص صحیح تعداد ریشه و کانال های دندان می توان از روش های زیر استفاده کرد :

رادیوگرافی

در دندانپزشکی قبل از این که بخواهید هر نوع روش درمانی را شروع کنید ابتدا از دندان های شما رادیوگرافی تهیه می شود . با کمک رادیوگرافی دندانپزشک می تواند اطلاعات دقیقی از تعداد ریشه و کانال های آن به دست آورد .در برخی موارد خاص دندانپزشک برای دیدن جزئیات بیشتر دندان دستور انجام چند رادیوگرافی با زاویه های مختلف را می دهد . با استفاده از رادیوگرافی CBCT نیز می توان به جزئیات کاملی از دندان دست پیدا کرد و هرگونه تردید در مورد جزئیات درونی دندان را برطرف کرد .تصاویر دو بعدی رایج ترین نوع رادیوگرافی هستند .

تشخیص لامسه ای

با استفاده از حس لامسه نیز می توان تعداد ریشه و کانال های دندان را تشخیص داد . این روش اغلب در طول عصب کشی استفاده می شود . دندانپزشک فضای عصب را در دندان با استفاده از فایل های عصب کشی تمیز می کند. مسیری که این فایل ها در طول ریشه دندان به سمت بالا و پایین طی می کنند، به دندانپزشک تصویر مناسبی از آناتومی دندان می دهد.

معاینه چشمی

از راه های دیگر تشخیص تعداد ریشه های دندان معاینه چشمی است . دندانپزشک می تواند پس از باز کردن تاج دندان ،در کف حفره پالپ کانال ها را ببیند . دندانپزشکان و اندودنتیست ها اغلب برای معاینه چشمی از میکروسکوپ دندانپزشکی استفاده می کنند . با استفاده از میکروسکوپ می توان داخل دندان ها را به خوبی دید و کانال ها را تشخیص داد .

 تعداد ریشه و کانال دندان:

در جدول زیر می توانید تعداد ریشه و کانال های دندان را بر اساس نوع دندان ببینید .از این جدول می توان این طور برداشت کرد که هر دندان حداقل یک ریشه دارد و هر ریشه حداقل یک کانال دارد .

اختلافات در تعداد ریشه و کانال دندان:

دربرخی موارد در تعداد ریشه و کانال دندان تنوع به وجود می آید . در این شرایط ممکن است دندان شما نسبت به دندان های هم نوع خود ریشه و کانال های بیشتری داشته باشد . برخی دندان ها نیز چند ریشه (مولار و پری مولار) دارند که به هم چسبیده اند . در این شرایط ممکن است تعداد کانال های دندان متفاوت باشد .

دندان های نیش پایین، پری مولار و مولار بالا بیشترین اختلاف را در تعداد کانال دارند .هرچقدر تعداد ریشه و کانال های دندان بیشتر باشد درمان پیچیده تر شده و هزینه آن نیز بیشتر است . هرچقدر تعداد ریشه های دندان بیشتر باشد یافتن و تمیز کردن آن دشوار تر است . تمیز کردن دندان هایی که سه یا چهار کانال دارند اغلب پیچیده است و به دقت بالایی نیاز دارد .

انواع دندان و عملکرد آن

دندان ها شکل های متفاوتی دارند که هر کدام وظیفه خاصی بر عهده دارند . در ادامه این دندان ها را به شما معرفی می کنیم :

دندان های ثنایا

اولین دندان هایی که شروع به روییدن می کنند دندان های ثنایا هستند . به هشت دندانی که در جلو و وسط دهان قرار دارد دندان های ثنایا گفته می شود . از بین این هشت دندان چهار عدد آن در فک بالا و چهار عدد آن در فک پایین قرار دارد . ما با این دندان ها غذا را گاز می زنیم . دندان های شیری ثنایا حدود 6 ماهگی  و دائمی آن بین 6 تا 8 سالگی در می آید .

دندان های نیش

چهار دندان نیش بعد از دندان های ثنایا در می آیند و از تیز ترین دندان ها هستند که برای تکه تکه کردن غذا می توان از آن استفاده کرد . دندان های نیش شیری معمولا در بازه سنی 16 تا 20 ماهگی شروع به روییدن می کنند . این دندان ها ابتدا در فک بالا سپس در فک پایین جوانه می زند . در دندان های نیش دائمی این ترتیب برعکس است و  نیش‌های فک پایین حدود 9 سالگی و فک بالا بین 11 تا 12 سالگی درمی‌آید.

آسیاب

نقش دندان های آسیاب در جویدن و ساییدن غذا است . این دندان ها بین 12 تا 15 ماهگی در می آیند و گاهی اوقات به آن دندان‌های آسیاب شیری نیز گفته می شودکه با دندان‌های آسیاب کوچک دائمی اول و دوم (چهار عدد در فک بالا و چهار عدد در فک پایین) جایگزین می‌شود .

دندان‌های آسیاب دائمی جایگزین نمی‌شود و پشت دندان‌های شیری درمی‌آید. نخستین دندان آسیاب حدود سن 6 سالگی، پیش از افتادن دندان‌های آسیاب شیری و دومی بین سن 11 تا 13 سالگی درمی‌آید.

آسیاب کوچک

دندان های آسیاب کوچک نقش مهمی در جویدن و له کردن غذا دارد . این دندان ها در دو طرف دهان ، دو تا در بالا و دوتا در پایین وجود دارد .نخستین دندان های آسیاب کوچک حدود 10 سالگی و دومی یک سال بعد در دهان ظاهر می شود .

آسیاب سوم

نام متداول‌تر دندان‌های آسیاب سوم دندان عقل است. دندان‌های عقل پس از رویش تمام دندان‌ها درمی‌آیند. رویش دندان‌های عقل معمولاً قبل از 18 تا 20 سالگی اتفاق نمی‌افتد و برخی افراد هیچ‌گاه صاحب دندان عقل نمی‌شوند. چنانچه دندان عقل باعث به‌هم‌فشردگی بقیه دندان‌ها شود، باید کشیده شود.