وجود یک عادت دهانی در ۶-۳ سالگی، یافته مهمی است که در طی معاینات بالینی باید به آن توجه شود. عادت در واقع عمل تکراری است که بی‌اختیار انجام می‌شود.
عادات دهانی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
عادات دهانی اکتسابی شامل آن دسته از عاداتی است که یاد گرفته می‌شوند و به آسانی می‌توانند در طی روند رشد کودک متوقف شوند و کودک میتواند آن رفتار را ترک کند و یک رفتار دیگر را شروع کند.
عادات دهانی جبرانی شامل آن دسته از رفتارهایی است که در موقعی که فشارهای هیجانی برای کودک غیرقابل تحمل می‌شوند انجام می‌شود و کودک با انجام این عادات احساس امنیت می‌کند و جلوگیری از انجام این عادات میتواند سبب اضطراب و ناراحتی کودک شود.
مکیدن انگشت تا 2 سال اول زندگی طبیعی تلقی می¬شود که اگر کودک به تدریج کاهش این فعالیت را نشان بدهد احتمال داره که بدون دخالت این عادت رو خودش کنار بگذاره.
عاداتی که در دوران کودکی کسب می‌شوند (مثل مکیدن غیر تغذیه‌ای) می‌توانند سبب تأثیرات مخربی بر سلامت کودکان شوند، مثل قطع شدن زود هنگام شیر خوردن از سینه مادر یا افزایش ریسک اوتیت مدیا.تشخیص چنین عاداتی و ارزیابی اثرات فوری و طولانی مدت بر روی دندانها و تکامل مجموعه دهانی – صورتی باید تا حد امکان خیلی زود انجام شود. بعد از نوزادی باقی ماندن عادات دهانی اثرات کمی روی سلامت عمومی دارد، اما میتواند بر روی رشد صورت، عملکرد طبیعی دهان، ارتباطات اکلوزالی و زیبایی صورت تأثیرگذار باشد .
عادات زیان‌آور دهانی که مضر شناخته می‌شوند شامل: مکیدن انگشت، مکیدن پستانک، تانگ تراست، ناخن جویدن، گاز گرفتن لب، تنفس دهانی و براکسیزم هستند. این عادات مستقیماً روی کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارند و می‌توانند سیستم دهانی – فکی را متأثر کنند.
ناهنجاری‌های استخوانی ممکن است ناشی از طولانی مدت بودن یا تکرر عادات مضر باشد؛ بنابراین عادات، موقعی که شدید یا مداوم هستند میتواند منجر به از بین رفتن سلامت دندانی شود و از نظر اجتماعی قابل‌قبول نباشد. بنابراین درمان عادات نیازمند یک درمان چندجانبه است تا بهبودی کامل کودک را مهیا کند.
روش های ترک عادت دهانی:
خوب در مورد عادت مکیدن انگشت که قبلاً توضیح دادم باید بدونید که حدود 60 درصد این عادات تا سن 5 سالگی پایان می¬پذیره اما در مقایسه با پستانک، کودکانی که انگشت می¬مکند تمایل بیشتری به ادامۀ این عادت در 5 – 4 سالگی دارند، حالا چگونه عادت را ترک دهیم:
1- مشاوره با دندانپزشک
2- درمان یادآوری مثلاً زدن یه چسب زخم روی انگشت مورد نظر یا اسباب¬بازی¬های محافظ انگشت.
3- پاداش در ازای هر بار که انگشت به دهان نبرد جایزه¬ بهش بدید.
پستانک:
خوب خیلی راجع به پستانک والدین نگران هستند و از من سؤالاتی می پرسند، این که دندوناش خراب نشد، کج و کوله نشد، تا کی پستونک بخوره اشکال نداره و غیره … در جواب باید بگم که تا 2 سالگی که این عادات ایرادی نداره و در سیستم دهانی فکی تأثیری
نمی¬ذاره حتی ثابت شده که تا 1 سالگی بچه هایی که پستونک داشتن کمتر به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد که هنوز علت شناخته شده¬ای نداره، مبتلا شده اند ولی از 3 سالگی بهتره که این عادت در کودکان ترک بشه که عواقب دهانی نداشته باشد و در ضمن پستانک ارتودنسی و معمولی خیلی تفاوت زیادی از نظر تأثیر بر دندان ها ندارند.
