دندان قروچه یا ساییدن و فشار دادن دندان ها به یکدیگر معمولا باعث سایش غیرعادی دندان ها می شود که معمولاً در طول خواب برای فرد ایجاد می شود ولی برخی از بچه ها در بیداری نیز دچار این مشکل هستند که دلایل مختلفی از جمله مشکلات دندانی، کمبودهای تغذیه ای، آلرژی، تنش و استرس می توان برای آن بیان کرد . برای درمان دندان قروچه در کودکان معمولاً مشکل با رفع علت برطرف می شود و نیازی به استفاده از محافظ های دندان شبانه برای آنها نیست.
دندان قروچه یکی از عادت های اشتباه رایج در بین کودکان است . اگر فرزند شما نیز عادت دارد دندان های خود را روی هم بفشارد نگران نباشید . مشکل دندان‌قروچه فقط مختص افراد بزرگسال نیست. مطالعات نشان داده است که 15 تا 33 درصد کودکان نیز دچار این مشکل هستند.
دکتر فرشیده میرلوحی متخصص دندانپزشکی اطفال راه هایی به شما پیشنهاد می کند تا بتوانید به کودک خود کمک کنید تا این عادت را ترک کند .
کودکان بیشتر در دو مرحله از زندگی خود دندان‌قروچه می کنند: یکی موقع بیرون آمدن دندان های شیری و دیگری موقع بیرون آمدن دندان های دائمی. بسیاری از آن ها عادت به دندان قروچه دارند در صورتی که خود یا والدینشان از آن اطلاعی ندارند .
برای این که بفهمید کودک شما این عادت را دارد یا نه در طی شبانه روز و هنگام خواب او را زیر نظر بگیرید . اگر فرزندتان به طور ناگهانی در قسمت سر ، گوش یا صورت دردی احساس می کند حتما آن را بررسی کنید . از علائم دیگر دندان قروچه می توان به درد در هنگام جویدن یا شکایت از درد فک یا صورت پس از بیدار شدن از خواب اشاره کرد.
اگر به عادت دندان قروچه در فرزندتان شک کردید حتما ابتدا او را به نزد متخصص دندانپزشکی اطفال ببرید . در صورتی که دندان پزشک به وجود عادتی در بین دندان های کودک پی ببرد و به این موضوع شک کند با کودک صحبت می کند و سوالات زیر را از وی می پرسد :
- قبل از خوابیدن چه حسی داری؟
- آیا نگرانی داری ؟
- آیا از کسی دلخوریا ناراحتی ؟
- قبل از خوابیدن چه کارهایی انجام می دهی ؟
دندانپزشک این سؤالات را می پرسد تا متوجه شود دلیل عادت دندان قروچه آناتومیک است یا روان شناختی مانند داشتن استرس . پس از این که دندانپزشک متوجه علت اصلی این عادت در کودک شد می تواند یک برنامه درمانی مؤثر برای کودک پیشنهاد کند .
دندان قروچه در کودکان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که از جمله آن می توان به : نا منظم قرار گرفتن دندان ها ، تماس نامناسب بین دندان های بالایی و پایینی ، سوء تغذیه ، اختلالات غدد ، آلرژی ، استرس و اضطراب اشاره کرد .
درمان دندان قروچه
بیشتر بچه ها بعد از بیرون آمدن کامل دندان های شیری یا دائمی، عادت دندان‌قروچه را ترک می کنند. برای عادت دندان قروچه کودکان تا زمانی که شرایط حاد نشود و کودک در معرض عفونت یا آسیب دندانی قرار نگیرد نیازی به استفاده از محافظ دندان در شب نیست زیرا کودکان دائما در حال رشد هستند و حفره دهان آنها در حال تغییر می باشد ، همین موضوع جایگیری محافظ دندان در شب را مشکل می کند.
اغلب کودکانی که از دندان قروچه در شب رنج می برند همگام با رشد خود بدون نیاز به درمانی خاص از این مشکل رهایی می یابند. معمولا، دندان قروچه کودکان در سنین 6 تا 9 سال کاهش یافته و تا سن 12 سالگی به طور کامل متوقف می شود.
یکی از کارهایی که در ترک این عادت تأثیر فوق العاده ای دارد آرام سازی کودک قبل از خواب است . این آرام سازی می تواند شامل حمام با آب گرم، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش به مدت چند دقیقه و خواندن کتاب باشد.از استرس و دغدغه کودک خود آگاه شوید و سعی کنید با حرف زدن آن را برطرف کنید . برای آرامش عضلات کودک برای او ماساژ بدن و ورزش های کششی انجام دهید .
یکی از دلایل دیگری که ممکن است موجب دندان قروچه در کودکان بشود مشکل کم آبی است بنابراین دقت کنید که کودکتان به مقدار کافی آب بنوشد . معمولاً دندان‌قروچه در کودکان پیش دبستانی نیاز به اقدامی ندارد.
در برخی موارد کوتاه یا بلند بودن برخی دندانها (به طور طبیعی یا ناشی از ترمیم دندان کودکان به صورت نادرست یا نبود چند دندان بر اثر کشیدن)، باعث می شود که زمانی که دهان بسته است، دندانها به طور طبیعی روی هم قرار نگیرند و به مرور باعث ایجاد عادت لغزاندن فکها روی هم میشود یا به نوعی شخص، هنگام فکرکردن یا اضطراب، ناخودآگاه با دندانهایش بازی میکند. در این موارد نسبت به رفع عیب اکولوژنی یا ترمیم دندانها با مراجعه به دندان پزشک اقدام کنید. می توانید برای مدتی نوک زبان را با احتیاط بین دندانها قرار دهید.
عوارض دندان قروچه
در برخی از موارد، دندان‌قروچه‌ی شبانه و یا قفل شدن فک می‌توانند باعث موارد زیر شوند:
- صدای دندان قروچه به هنگام شب
- سردردهای صبحگاهی
- تغییر شکل دادن زبان
- تورم (در برخی از موارد) در کنار فک پایین که به دلیل قفل شدن دندانها ایجاد میشود.
- حساسیت زیاد (نسبت به دما) و یا لق شدن دندان
- مشکلات مربوط به فک مانند بیماری‌های مفصل فکی گیجگاهی (TMJ). البته بیشتر کودکانی که دندان قروچه می‌کنند. مشکلات مربوط به TMJ را نخواهند داشت، تا زمانی که دندان قروچه‌ی آنها بسیار شدید شود.
- ساییده شدن مینای دندان
- آسیب به دندان، شکستن پرکردگی‌های دندان و آسیب به لثه‌ها
- درد عضلات فک و صورت
- دندان شکسته و یا ترک‌خورده
